Hadže Šemsuddin Muhammed ibn Muhammed Hafiz Širazi (1325-1389) najveći je lirski pjesnik na perzijskom jeziku. Rodom je iz Širaza u kojem je proveo skoro čitav svoj život.
Hafizov Divan jedno je od najznačajnijih djela perzijske književnosti. Ova zbirka pjesama sadrži oko 500 gazela, pjesničke vrste koju je Hafiz doveo do savršenstva. Njegovi se gazeli i danas smatraju nenadmašnim primjerima ljubavne lirike u svim orijentalnim književnostima, a također su izvršili utjecaj na mnoge klasike evropske književnosti, a posebno na velikog Goethea, čiji je Zapadno-istočni divan svojevrsni hommage najvećem liriku istoka.
JU Specijalna biblioteka ”Behram-beg” u Tuzli posjeduje primjerak Divana iz 1874. godine (1290. godina po Hidžri) u izdanju Štamparije Hadži Izeta Ali Bega. Jezik knjige je perzijski, pismo je arapsko, prilagođeno ortografsko-fonološkom sistemu perzijskog jezika, a povez je tvrdi, formata 23×15 cm. Sadrži 259 stranica.
Divan Hafiza Širazija mnogo puta je prepisivan, odnosno štampan. Osim toga, prevođen je na mnoge svjetske jezike. Najistaknutiji izučavatelj Divana na bosanskome jeziku je, svakako, Ahmed Sudi Bosnevi čiji su komentari Divana, ali i Rumijeve Mesnevije, te Bustana i Đulistana Šejha Sadija Širazija, i danas veoma cijenjeni tekstovi u Iranu.
I pored Ahmeda Sudija u povijesti Bosne i Hercegovine bilo je onih koji su iščitavli i izučavali Hafizov Divan, ali nije bilo onih koji su se usudili i prevoditi ga, zbog mnoštva vrlo složenih perzijskih riječi i sintagmi, ali i velikoga broja polisemičnih leksema koje su predstavljale problem i nativnim govornicima perzijskoga jezika. Prvi koji se odlučio na takav poduhvat je rahmetli Bećir Džaka, koji je radio kao profesor perzijskoga jezika i književnosti na Filozofskom fakultetu u Sarajevu. Ovo velelepno izdanje prijevoda Hafizovog Divana na bosanski jezik (Naučno-istraživački institut ”Ibn Sina” Sarajevo, 2009) također se nalazi na policama Biblioteke ”Behram-beg”.
Najava
