Producentski i kustoski tim projekta “Pod nebom vedre vjere – Islam i Evropa u iskustvu Bosne” protekle sedmice posjetio je brojne gradove i lokalitete u manjem bosanskohercegovačkom entitetu RS i na području Tuzlanskog kantona (Živinice, Srebrenik, Gradačac, Tuzlu, Brčko, te Zvornik).

Ovo terensko istraživanje obuhvatalo je upoznavanje sa nekim od najznačajnijih nacionalnih i arheoloških spomenika Bosne i Hercegovine, te prikupljanje arhivske građe i pojedinosti koje će biti dijelom izložbe čije je otvaranje planirano naredne godine.

Projektnom timu na čelu sa članom kustoskog tima Lebibom Džeko priključio se i naučni saradnik projekta dr. Šefko Sulejmanović, direktor Instituta za društvena i religijska istraživanja Islamske zajednice.

Tokom ovog istraživanja značajnu pomoć i podršku projektnom timu pružili su predstavnici medžlisa Islamske zajednice ovih gradova i glavni imami.

Na području Džebara, općina Živinice postoji nadaleko čuvena Džebarska džamija, najstarija na području Tuzlanskog kantona, a jedna od najstarijih u našoj zemlji. Izgrađena je 1463. godine u vrijeme Sultana Mehmeda II El-Fatiha. Petkom se ovdje klanjala džuma, a na inicijativu Kadrić-ef. Elmedina organizovao se određenim danima i autobus da se klanja akšam i jacija na koji se nakon kratkog vremena odazvao veliki broj džematlija. U dvorištu džamije je i muzej, otvoren posredstvom Turske razvojne agencije (TIKA), Medžlisa Islamske zajednice (MIZ) Živinice i općine Živinice. U muzeju će se nalaziti najvredniji historijski eksponati Džebarske džamije, ali i eksponati kulturnog naslijeđa kako sa prostora općine Živinice tako i šire.

Stara džamija u Priluku predstavlja remek-djelo domaćeg graditeljstva i neprocjenjivo kulturno i historijsko blago, a proglašena je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine 8. novembra 2013. i dobrom od najveće vrijednosti. U ovom mjestu domaćini projektnom timu su bili Sedin-ef. Karić, glavni Imam Medžlisa IZ Živinice, i Azaudin-ef. Sakić, imam džamije u Priluku.

Kako su pojasnili domaćini, graditelji džamije i njeni vakifi su šejh Hasan i šejh Mustafa, a kako se navodi u pisanim dokumentima, sagradili su ovu džamiju, 1735. odnosno 1736. godine. Kroz arhivske dokumente i istraživanja, identificirani su šejh Hasan kao kapetan Tuzlanske kapetanije i šejh Mustafa kao vojni efendija, šejh iz tuzlanske tvrđave. Uz džamiju se nalazi mezarje sa nekoliko stotina nišana, od kojih su desetine starijih koncentirani isključivo oko stare džamije. Ovi nišani su izrađeni od kamena pješčara, a najstariji datirani nišan je iz 1768. godine.

Stari grad Srebrenik u Srebreniku proglašen je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine. Srebrenička kula, jedna od najočuvanijih tvrđava iz srednjeg vijeka u BiH, bila je dom bosanskog bana Stjepana Kotromanića sve do njegove smrti. Kako su kazali domaćini iz Medžlisa Islamske Zajednice Srebrenik, glavni imam Refik-ef. Hodžić i Omer-ef. Majstorović, planirano je da se opet napravi krov na kuli, onakav kakav je nekada bio, u davnim vremenima.

Projektni tim u Srebreniku je posjetio i staru džamiju u Špionici, najstariji vjerski objekat na tom području, o čijem vremenu izgradnje još uvijek nema tačnih podataka.

Čuvena džamija na špicastoj stijeni Kušlat u zvorničkom naselju Pahljevići kod Drinjače vijekovima svjedoči duhovnosti toga kraja. Ovaj jedinstveni objekat izgrađen je između 1460.i 1480. godine, u ranom osmanskom periodu, i smatra se jednom od najstarijih džamija u našoj zemlji. Do džamije se može doći samo pješačenjem. Kušlat džamija bila je porušena tokom agresije na Bosnu i Hercegovinu, kao i brojne druge džamije i mektebi u Podrinju, a obnovljena je 2013. godine.

U našoj galeriji možete vidjeti i brojne druge objekte koje je projektni tim posjetio, ukupno 23. lokaliteta tokom ove posjete, a koji će biti predstavljeni na izložbi “Pod nebom vedre vjere – Islam i Evropa u iskustvu Bosne” u Sarajevu u septembru 2023. godine, a potom i u drugim regionalnim i evropskim centrima.

Izložba će u najvećem dijelu svoga sadržaja i fundusa predstavljati doprinos osnivanju i koncipiranju muzejske zbirke Islamske zajednice, odnosno Muzeja islamske umjetnosti u Bosni i Hercegovini.

(Preporod.info)